บันทึกการเรียนรู้ครั้งที่ 1
วันพุธ ที่ 11 มกราคม 2560

เนื้อหาการเรียนการสอน 

           วันนี้เป็นการเรียนการสอนครั้งแรกของภาคเรียนนี้ อาจารย์เริ่มต้นด้วยการแนะนำรายวิชา เกณฑ์การให้คะแนนต่างๆ และสร้างความสัมพันธ์ที่ดีต่อกันระหว่างอาจารย์กับนักศึกษา จากนั้นอาจารย์ก็ได้บอกข้อตกลงต่างๆ ในการเรียนการสอน พร้อมกับแจกใบปั๊มเข้าเรียน เทอมนี้มีซองใสให้ใส่เพื่อเป็นการดูแลรักษาอีกทางหนึ่ง

เด็กที่มีความต้องการพิเศษ 

(Children with special needs)

ความหมายของเด็กที่มีความต้องการพิเศษ

1. ทางการแพทย์
          มักจะเรียกเด็กที่มีความต้องการพิเศษว่า “เด็กพิการ” หมายถึง เด็กที่มีความผิดปกติ มีความบกพร่อง สูญเสีย สมรรถภาพ อาจเป็นความผิดปกติ ความบกพร่องทางกาย การสูญเสียสมรรถภาพทางสติปัญญา ทางจิตใจ
2. ทางการศึกษา
          ให้ความหมายเด็กที่มีความต้องการพิเศษว่า หมายถึง เด็กที่มีความต้องการทางการศึกษาเฉพาะของตัวเอง ซึ่งจำเป็นต้องจัดการศึกษาให้ต่างไปจากเด็กปกติทางด้านเนื้อหา หลักสูตร กระบวนการที่ใช้ และการประเมินผล
          สรุปได้ว่า เด็กที่มีความต้องการพิเศษ หมายถึงเด็กที่ไม่อาจพัฒนาความสามารถได้เท่าที่ควรจากการให้การช่วยเหลือ การสอนตามปกติ มีสาเหตุจากสภาพความ บกพร่องทางร่างกาย สติปัญญา และอารมณ์ จำเป็นต้องได้รับการกระตุ้น ช่วยเหลือ การบำบัด และฟื้นฟู จัดการเรียนการสอนที่เหมาะกับลักษณะ และความต้องการของเด็กแต่ละบุคคล
พฤติกรรมและพัฒนาการของเด็กที่มีความต้องการพิเศษ
พัฒนาการ

• การเปลี่ยนแปลงในด้านการทำหน้าที่และวุฒิภาวะของอวัยวะต่างๆรวมทั้งตัวบุคคล 
• ทำให้สามารถทำหน้าที่ได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น
• เด็กที่มีความบกพร่องทางพัฒนาการ 
• เด็กที่มีพัฒนาการล่าช้ากว่าเด็กปกติในวัยเดียวกัน
• พัฒนาการล่าช้าอาจพบเพียงด้านใดด้านหนึ่ง หลายด้าน หรือทุกด้าน 
• พัฒนาการล่าช้าในด้านหนึ่งอาจส่งผลให้พัฒนาการในด้านอื่นล่าช้าด้วยก็ได้

ปัจจัยที่มีผลต่อพัฒนาการเด็ก

• ปัจจัยทางด้านชีวภาพ 
• ปัจจัยด้านสภาพแวดล้อมก่อนคลอด     
• ปัจจัยด้านกระบวนการคลอด      
• ปัจจัยด้านสภาพแวดล้อมหลังคลอด 

สาเหตุที่ทำให้เกิดความบกพร่องทางพัฒนาการ
1. พันธุกรรม
           เด็กจะมีพัฒนาการล่าช้ามาตั้งแต่เกิดหรือสังเกตได้ชั่วระยะไม่นานหลังเกิด มักมีลักษณะผิดปกติแต่กำเนิดร่วมด้วย

2. โรคของระบบประสาท
           เด็กที่มีความบกพร่องทางพัฒนาการส่วนใหญ่มักมีอาการหรืออาการแสดงทางระบบประสาทร่วมด้วย ที่พบบ่อยคืออาการชัก
 3. การติดเชื้อ 
          การติดเชื้อตั้งแต่อยู่ในครรภ์ น้ำหนักตัวแรกเกิดน้อย ศีรษะเล็กกว่าปกติ อาจมีตับม้ามโต การได้ยินบกพร่อง ต้อกระจก
นอกจากนี้การติดเชื้อรุนแรงภายหลังเกิด เช่น สมองอักเสบ เยื้อหุ้มสมองอักเสบ เป็นสาเหตุที่พบได้บ้าง
 4. ความผิดปกติเกี่ยวกับเมตาบอลิซึม
          โรคที่ยังเป็นปัญหาสาธารณสุขไทย คือ ไทรอยด์ฮอร์โมนในเลือดต่ำ
5. ภาวะแทรกซ้อนระยะแรกเกิด
          การเกิดก่อนกำหนด น้ำหนักตัวแรกเกิดน้อย และภาวะขาดออกซิเจน
6. สารเคมี
          ตะกั่วเป็นสารที่มีผลกระทบต่อเด็กและมีการศึกษามากที่สุด
          มีอากาศซึมเศร้า เคลื่อนไหวช้า ผิวดำหมองคล้ำเป็นจุดๆ
          ภาวะตับเป็นพิษ
          ระดับสติปัญญาต่ำ
แอลกอฮอล์

• น้ำหนักแรกเกิดน้อย
• มีอัตราการเพิ่มน้ำหนักหลังเกิดน้อย ศีรษะเล็ก
• พัฒนาการของสติปัญญาก็มีความบกพร่อง
• เด็กบกพร่องทางพฤติกรรมและอารมณ์

Fetal alcohol syndrome, FAS

• ช่องตาสั้น  
• ร่องริมฝีปากบนเรียบ
• ริมฝีปากบนยาวและบาง  
• หนังคลุมหัวตามาก
• จมูกแบน 
• ปลายจมูกเชิดขึ้น
• นิโคติน
• น้ำหนักแรกเกิดน้อย ขาดสารอาหารในระยะตั้งครรภ์
• เพิ่มอัตราการตายในวัยทารก
• สติปัญญาบกพร่อง 
• สมาธิสั้น พฤติกรรมก้าวร้าว มีปัญหาด้านการเข้าสังคม

7. การเลี้ยงดูที่ไม่เหมาะสมรวมทั้งการขาดสารอาหาร
8. สาเหตุอื่นๆ
อาการของเด็กที่มีความบกพร่องทางพัฒนาการ

• มีพัฒนาการล่าช้าซึ่งอาจจะพบมากกว่า 1 ด้าน
• ปฏิกิริยาสะท้อน (primitive reflex) ไม่หายไป
• แม้จะถึงช่วงอายุที่ควรจะหายไป 

แนวทางการวินิจฉัยเด็กที่มีความบกพร่องทางพัฒนาการ
1. การซักประวัติ

• โรคประจำตัว โรคทางพันธุกรรม 
• การเจ็บป่วยในครอบครัว 
• ประวัติฝากครรภ์ 
• ประวัติเกี่ยวกับการคลอด      
• พัฒนาการที่ผ่านมา     
• การเล่นตามวัย การช่วยเหลือตนเอง   
• ปัญหาพฤติกรรม   
• ประวัติอื่นๆ

2. การตรวจร่างกาย

• ตรวจร่างกายทั่วๆไปและการเจริญเติบโต
• ภาวะตับม้ามโต 
• ผิวหนัง
• ระบบประสาทและวัดรอบศีรษะด้วยเสมอ
• ดูลักษณะของเด็กที่ถูกทารุณกรรม (child abuse)
• ระบบการมองเห็นและการได้ยิน

3. การสืบค้นทางห้องปฏิบัติการ
4.การประเมินพัฒนาการ การประเมินแบบไม่เป็นทางการ

• การประเมินที่ใช้ในเวชปฏิบัติ
• แบบทดสอบ Denver II 
• Gesell Drawing Test 

• แบบประเมินพัฒนาการเด็กตามคู่มือส่งเสริมพัฒนาการเด็กอายุแรกเกิด - 5 ปี สถาบันราชานุกูล

ความรู้ที่ได้รับและการนำไปประยุกต์ใช้

          ได้ทบทวนความรู้เรื่องเกี่ยวกับเด็กพิเศษประเภทต่างๆ เพื่อเป็นพื้นฐานในการเรียนรู้ต่อไป และได้รับความรู้ในการรับมือ หรือวิธีปฏิบัติจริงหากเราได้ไปสอนเด็กพิเศษ จะสามารถปฏิบัติได้อย่างถูกวิธี

การประเมิน

ประเมินตนเอง 

          เข้าเรียนตรงเวลา แต่งกายเรียบร้อยถูกต้องตามระเบียบ ตั้งใจเรียน ตอบคำถามเมื่ออาจารย์ถาม ไม่คุยกับเพื่อนเสียงดังในเวลาเรียน

ประเมินเพื่อน 

          เพื่อนๆตั้งใจแต่งกายถูกต้องตามระเบียบ เข้าเรียนตรงเวลา ไม่พูดคุยกันระหว่างเรียน มีการจดบันทึกระหว่างเรียนด้วย

ประเมินอาจารย์ 
          อาจารย์เข้าสอนตรงเวลา เตรียมการสอนมาเป็นอย่างดี